ĆWICZENIA NARZĄDÓW ARTYKULACYJNYCH NAJCZĘŚCIEJ
ZABURZONYCH GŁOSEK
Głoski, z którymi dzieci w wieku szkolnym mają najczęściej problemy artykulacyjne możemy podzielić na trzy grupy:
1. Głoski szumiące (sz, ż/rz, cz, dż)
2. Głoski syczące (s, z, c, dz)
3. Głoska r
Nieprawidłowości w wymowie są często wynikiem niewłaściwej pracy narządów artykulacyjnych. Przedstawiam więc kilka prostych ćwiczeń usprawniających funkcjonowanie warg i języka.
Ćwiczenia narządów artykulacyjnych do głosek szumiących
Podczas wypowiadania głosek szumiących ważne i niezbędne są trzy zasady:
1. Czubek języka podnosi się i zbliża prawie dotykając wałka dziąsłowego, który znajduje się za górnymi zębami
2. Zęby są złączone, ale nie zaciśnięte
3. Usta układają się w „ryjek”
Ćwiczenia:
- liczenie językiem górnych zębów
- malowanie podniebienia językiem
- odklejanie czubkiem języka wafelka lub opłatka przyklejonego na wałek dziąsłowy
- zabawa w rybkę i naśladowanie jej miny
- naprzemienne wypowiadanie samogłosek U oraz I
Ćwiczenia narządów artykulacyjnych do głosek syczących
Podczas wypowiadania głosek syczących:
1. Język spoczywa na dole jamy ustnej, jego czubek lekko przylega do dolnych zębów
2. Zęby są delikatnie złączone
3. Wargi są rozciągnięte jak podczas wymawiania głoski iiiiiiiiiiiii
Ćwiczenia:
- oblizywanie językiem wewnętrznej strony dolnych zębów
- zlizywanie czubkiem języka dżemu lub masła czekoladowego z dolnych dziąseł
- energiczne wyrzucanie języka zza dolnych zębów – zabawa „wymiatanie śmieci”
- zabawa „tańczący płomyczek” – dmuchanie na płomyk świecy, aby był cały czas w ruchu ale nie zgasł
- wydmuchiwanie baniek mydlanych
- rozciąganie warg w uśmiechu i wymawianie głoski iiiiiiiiiiiiiiii
Ćwiczenia narządów artykulacyjnych do głoski r
Głoska r powstaje wskutek szybkich i delikatnych uderzeń czubka języka o wałek dziąsłowy, znajdujący się za górnymi zębami. Wargi są przy tym lekko rozchylone, podniebienie miękkie jest uniesione.
Ćwiczenia:
- ujmowanie brzegów języka między zęby trzonowe i delikatne żucie
- układanie szerokiego języka i wykonywanie wdechów i wydechów przy lekko rozchylonych wargach
- liczenie górnych, a następnie dolnych zębów.
- masaż języka przez wysuwanie go i wsuwanie przez lekko zbliżone zęby.
- kląskanie językiem
opracowała Ilona Saja
